Svaki put kad primimo heklicu ili igle u ruke, počinjemo stvarati nešto posebno. No, jeste li se ikada zapitali koja se priča krije iza klupka vune koje držite.
Od ovce do klupka: put vune
Proces dobivanja vune mnogo je više od jednostavnog šišanja. Započinje šišanjem ovaca, što je ključan korak za njihovo zdravlje i udobnost, posebno tijekom vrućih mjeseci. Nakon šišanja, sirova vuna se čisti, pere i sortira. Slijedi proces češljanja koji razdvaja vlakna i priprema ih za predenje, pri čemu se tanka vlakna upredaju u niti koje mi koristimo za pletenje
Eko-prijateljska vuna: briga za planet
U današnje vrijeme, sve je veća svijest o utjecaju na okoliš. Eko-prijateljska vuna dolazi od ovaca koje su uzgajane na organski način, bez pesticida i kemikalija. Takva vuna se obrađuje s minimalnim korištenjem kemikalija i često se boji prirodnim bojama, dobivenima iz biljaka. Odabirom eko-vune ne podržavamo samo održivu poljoprivredu, već i štitimo okoliš i našu kožu od potencijalno štetnih tvari.
Etički proizvedena vuna: poštovanje prema životinjama i ljudima
Osim brige za planet, važno je razmišljati i o etičkoj strani proizvodnje. Etički proizvedena vuna garantira da su ovce tretirane humano, s poštovanjem i brigom za njihovu dobrobit. To uključuje i praksu poput ‘mulesing-free’ uzgoja, što znači da životinje nisu podvrgnute bolnim zahvatima. Također, etička proizvodnja osigurava poštene uvjete rada za uzgajivače i radnike, čime podržavamo pravičan lanac proizvodnje.
Što je akrilna vuna i kako nastaje?
Za razliku od vune koja se dobiva od ovaca, akrilna vuna je umjetno vlakno proizvedeno u tvornicama. Iza svakog klupka ne stoji priča o ovcama na paši, već sofisticirani industrijski proces. Vlakna se stvaraju polimerizacijom akrilonitrila, kemijskog spoja dobivenog iz nafte. Taj se proces odvija u velikim tvornicama, gdje se sirovine pretvaraju u dugačke niti, a zatim namotavaju na klupka spremna za prodaju.
Zašto pletilje vole akril?
Akrilna vuna postala je omiljeni izbor mnogim pletiljama, i to s razlogom:
- Pristupačna cijena: Proizvodnja akrila je jeftinija od uzgoja ovaca i obrade vune, što ga čini dostupnim svima.
- Izdržljivost i lakoća održavanja: Akrilna vlakna su otporna na moljce, izdržljiva i ne skupljaju se prilikom pranja. Pleteni predmeti od akrila mogu se prati u perilici i brzo se suše.
- Hipoalergena svojstva: Budući da je riječ o umjetnom materijalu, akril je idealan izbor za osobe alergične na vunu.
- Bogatstvo boja: Akrilna vlakna iznimno dobro primaju boju, pa su klupka dostupna u nevjerojatno širokom spektru jarkih i postojanih boja.
Nedostaci i glavne razlike od prirodne vune
Ipak, akril ima i svoje nedostatke. Najveća razlika u odnosu na prirodnu vunu je to što akrilna vlakna slabije “dišu”, pa predmeti od akrila mogu biti manje ugodni za nošenje po toplijem vremenu. Iako su izdržljivi, akrilni predmeti se s vremenom mogu početi nakupljati, stvarajući tzv. “pilling”. Također, kao sintetičko vlakno, akril nije biorazgradiv i njegov utjecaj na okoliš je veći nego kod prirodne vune.